Autonoom Zenuwstelsel
Osteopathie is waarschijnlijk het enige manuele gezondheidsberoep dat aandacht besteedt aan de anatomie, fysiologie en integratieve behandeling van het autonome zenuwstelsel (AZS).
Dit is het deel van je zenuwstelsel dat normaal gesproken automatisch werkt, zonder dat je er bewust iets voor hoeft te doen. Je kunt het zien als de auto-pilot van je lichaam, de schakelaar tussen activiteit en rust, of simpelweg als de regulator voor zelfherstel en homeostase.
Homeostase betekent het vanzelf in- en uitschakelen van geïntegreerde lichaamsfuncties tijdens verschillende fasen van activiteit (stress, sport, ...) en rust (relaxeren, spijsverteren,..)
Dysautonomie
Dysautonomie verwijst dan naar verschillende problemen die de werking van dat autonome zenuwstelsel verstoren, waardoor het regelen van je hartslag, bloeddruk, ademhaling en spijsvertering niet meer optimaal verloopt. Een stoornis in je zelfregulatie dus.
Noah Fadiga, KAAGent
Sinds 2020 is er voortschrijdend wetenschappelijk inzicht in de mechanismen achter dysautonomie.
Zo blijkt dat dysautonomie onder andere kan ontstaan door virale aantasting van de fijne zenuwen van het autonome zenuwstelsel, waarbij ook ontstekingen in het receptorveld kunnen leiden tot littekenvorming.
Denk daarbij zelf eens aan mensen in je omgeving die last hadden of hebben van verlies van geur en smaak door een virale aantasting van de reukzenuw (eerste Hersenzenuw), of aan personen met vestibulaire aandoeningen, waarneembaar via een plotselinge verstoring van het evenwicht door een zenuwontsteking van de achtste hersenzenuw. Of nog, een hartritmestoornis na een virale myocarditis of pericarditis, waarbij je vooral in schakelfases je Hart voelt tekeer gaan, zoals tijdens rustig worden of inslapen.
Als Gentenaar en ook als osteopaat keek ik recent naar hoe KAAGent-speler Noah Fadiga kortstondig in elkaar zakte tijdens een wedstrijd tegen Standard Luik. Dit gebeurde nadat hij aan de zijlijn stond uit te hijgen na een laatste actie. Uithijgen betekent dat je lichaam, op basis van informatie uit allerlei borstkasspieren en het middenrif, en talrijke receptoren in en rond het hart, de bloedvaten en de longen, automatisch via het autonome zenuwstelsel overschakelt naar een lager activiteitsniveau.
Als dit schakelproces, bvb. door eerdere infecties niet goed meer of onvolledig verloopt, kunnen er symptomen optreden zoals een plotseling snel dalende bloeddruk, met het bekende wegdraaien als gevolg. (zie POTS beschrijving).
Eerder onderzoek en naar aanleding van dit voorval uitgevoerd vergelijkend onderzoek van het hart van Buffalo Noah Fadiga door cardioloog Prof. Dr. Brugada van het ASZ Aalst bevestigde de aanwezigheid van post-viraal littekenweefsel op het hart. (gerapporteerd door Sporza.be)
Covid, littekenweefsel en de onzichtbare factor, dysautonomie
Acute Covid veroorzaakt een reeks immunologische afwijkingen, soms nog leidend naar een "cytokine storm". Wat vaak over het hoofd wordt gezien, is de aanzienlijke immunosuppressie die ontstaat door een laag aantal T-cellen en immunologische uitputting.
Deze verzwakte immuniteit door Covid kan leiden tot de heractivatie van chronische virussen, zoals Epstein-Barr-virus (EBV), cytomegalovirus (CMV), humaan herpesvirus-6 (HHV-6) en herpes simplex (HSV). Daarnaast kunnen niet-gediagnosticeerde of onvoldoende behandelde door teken overgedragen ziekten, zoals Lyme, verergeren door die afgenomen immuuncontrole.
Dergelijke ontstekingen veroorzaken littekenweefsel, dat ook makkelijker woekert bij minder controle.
Het herkennen van Long Covid (langerdurende Covid) kan zeer moeilijk zijn, omdat de symptomen dan zelf overlappen met eerdervernoemde aandoeningen en langdurige Covid.
Wetenschappelijke studies van 2022 en 2023 tonen aan dat milde maar langdurig aanslepende en onduidelijke klachten vaak wijzen op Long Covid. (langdurige Covid)
Deze klachten hebben dan vaak betrekking op de functies van organen die gevoelig zijn voor Covid-infecties via de ACE2-receptoren: de luchtwegen, longen, het hart, de darmen en de nieren.
Omdat al deze organen ook aangestuurd worden door het autonome zenuwstelsel, moet Long Covid ook gezien worden als een verstoring in het functioneren van dit orgaanbesturingssysteem, wat het voor organen moeilijker maakt om goed te functioneren.
Dit kan een groot effect hebben op het dagelijks leven, en steeds meer mensen ervaren deze 'onzichtbare' factor pas lang na hun Covid-19-infectie.
Het begrijpen van dit mechanisme biedt nieuwe hoop voor het beheer van Long Covid, inclusief nieuwe behandelopties zoals geintegreerde viscerale en craniale osteopathie.
Hoe en hoeveel komt het voor?
Dysautonomie is een veelvoorkomende 'partner' van Long Covid, maar kan ook optreden bij andere aandoeningen, zoals chronisch vermoeidheidssyndroom (ME/CVS). Het klinische verschil tussen Long Covid en chronische vermoeidheid is simpel gezegd hetvolgende: bij Long Covid wil je hoofd wel, maar je lichaam niet, terwijl bij chronische vermoeidheid zowel je hoofd als je lichaam tijdelijk niet willen functioneren.
Recente studies laten zien dat meer dan 50% van de mensen met Long Covid tekenen van dysautonomie vertonen, wat zich kan uiten in aandoeningen zoals Posturaal Orthostatisch Tachycardie Syndroom (POTS). Dit beïnvloedt het bloeddrukregulatiesysteem en kan leiden tot plotselinge flauwtes en “wegvallen”. De symptomen kunnen direct na de infectie optreden, maar ook en vaker pas maanden later, wat het herkennen van de oorzaak bemoeilijkt.
Recente data uit Scandinavisch onderzoek (2023) toont aan dat bijna 1 op de 3 mensen die Covid hebben doorgemaakt zonder ziekenhuisopname, langdurige Covid-symptomen ontwikkelen. Meer dan +200 symptomen worden geassocieerd met Long Covid, waaronder chronische vermoeidheid, blijvende kortademigheid, ”brain fog", pijn, hoofdpijn en dysautonomie.
Wat kun je doen zonder geneesmiddelen?
Het herkennen van één of meerdere van deze symptomen is de eerste stap naar een juiste diagnose en behandeling. Raadpleeg zeker je huisarts of specialist voor meer informatie en voorlichting.
Gelukkig zijn er effectieve en verschillende geneesmiddelenvrije benaderingen die je kunnen helpen de symptomen van dysautonomie, vooral in het kader van Long Covid, op te lossen.
Functionele geneeskunde richt zich op de onderliggende oorzaken van deze aandoening en biedt een behandeling die gericht is op het herstellen van chronische ontstekingen via het aanvoeren van nuttige stoffen voor het lichaam. Dit kan onder meer door het aanpassen van voeding, het vermijden van bewerkte producten, suppletie, het ondersteunen van de darmgezondheid, het natuurlijk aanpakken van ontstekingen, het trainen van hartcoherentie, en het opstarten van milde fitness en andere bewegingsprogramma's.
Osteopathie is, dankzij de diepgaande kennis van het autonome zenuwstelsel en zijn veilige, medicatievrije manuele interventies, een zekere eerstelijnsspeler.
Osteopathie richt zich niet alleen op de onderliggende oorzaken van klachten, maar ook op mobiliteit en bezenuwing, vooral door op maat gemaakte behandelingen van organen, zenuwstelsel en wervelkolom. Osteopathie helpt zo om je herstelrespons en de werking van je AZS te optimaliseren.
Comments