Covid verandert het praktijklandschap van spiergezondheid & blessurerisico’s: wat elke sporter (en patiënt) moet weten

(foto via Koen Naert, Het Nieuwsblad)

1. Wat we nu al weten: Covid verandert het spierweefsel

Zelfs bij milde Covid-infecties tonen spierstalen duidelijke afwijkingen: minder microscopische bloedvaatjes (capillairen), stijvere en verdikte spiercelmembranen, en een toename van immuuncellen zoals CD196-macrofagen (De Lorenzo et al., 2022).

Ook diverse wetenschappelijke reviews bevestigen dit beeld: spiervezelatrofie, een ontregelde spierstofwisseling, ontsteking en verhoogde signalen voor spierafbraak (Disser et al., 2021; Sayed et al., 2022).

Dit is mechanistisch goed te verklaren. Via ACE2-receptoren kan een Covid-infectie spiercellen rechtstreeks aantasten, maar ook indirect schade veroorzaken door systemische ontsteking, zuurstoftekort en verstoring van de energiehuishouding (mitochondriale dysfunctie) (Ferreira et al., 2021; Foutan et al., 2022).

Na Covid zien we daarom verlies van spiermassa, spierkracht en fysieke capaciteit — vergelijkbaar met sarcopenie (Nakamura et al., 2023).

Bovendien blijft de “spierkwaliteit” maandenlang verstoord: mitochondriën herstellen onvolledig, collageenstructuren blijven afwijkend en oxidatieve stress persisteert (He et al., 2023; Manganotti et al., 2022).

Kort samengevat: Covid verzwakt de spieren structureel, metabool en functioneel, en wellicht langer dan initieel gedacht. Met zijn vriendelijke toestemming verwijs ik naar een casus uit de praktijk: de spierscheur die topatleet en topmens Koen Naert eerder dit jaar (maart 2025) opliep na een quasi symptoomloze covidepisode, en een nieuwe spierscheur halfweg het WK marathon in Tokio (september 2025). Geen recidief op dezelfde plaats, maar een nieuw letsel. Deze gebeurtenissen illustreren de vervelende en soms langdurige nasleep die hier geschetst wordt.

2. Waarom een infectie - logisch - het risico op een spierscheur verhoogt

Een klassieke zweepslag — een scherpe, plotse pijn door spierschade, bijvoorbeeld in de hamstrings of kuitspieren — ontstaat wanneer een belasting de mechanische draagkracht van de spiervezels op dat moment overschrijdt (Brukner & Khan, 2017).

Als de spierkwaliteit door een infectie al is verlaagd, ontstaat een logische kwetsbaarheid:

• Minder massa en spierkwaliteit = lager vermogen om belasting te verdragen = sneller falen.

• Mitochondriale vermoeidheid = minder energie (ATP) = slechtere coördinatie = meer kans op ongecontroleerde contracties.

• Ontsteking en daaropvolgende littekenvorming (fibrose) = minder elasticiteit = meer kans op microscheurtjes = cumulatieve microtrauma’s.

• Veranderingen in doorbloeding = trager herstel = sneller overbelasting.

Dit betekent niet dat Covid altijd blessures veroorzaakt, maar wel dat het bewegingsapparaat tijdelijk in het nadeel is.

3. Lack of evidence versus experience

Tot op heden is er geen studie die ondubbelzinnig een rechtstreeks verband aantoont tussen Covid en specifieke types spierscheuren. Wel is duidelijk dat grote spiergroepen in het algemeen sterk afzien na een infectie.

Ter vergelijking: na hersenschuddingen is zo’n verband wél duidelijk aangetoond, met studies die een verhoogd blessurerisico melden van 2,5 tot zelfs 15 keer meer kans. (Carlier & Van Burm, 2016; Nordström et al., 2015).

Voor sporters blijven bekende beschermende factoren cruciaal: een uitgebreidere warming-up, variatie in trainingsprikkels, respect voor vermoeidheid, meer aandacht voor flexibiliteit, gewrichtsmobiliteit en het optimaliseren van zelfherstelsystemen (Van Dyk et al., 2018). Dit laatste is core business van professionele osteopaten, en vormt sinds 2021 een toenemende reden voor consultatie — ook bij verder gezonde topsporters.

4. Een gamechanger-studie

Eén studie zorgde al voor een wake-upcall in de sportwereld. Wezenbeek et al. (2021) volgden 84 profvoetballers. Van de spelers die Covid hadden doorgemaakt, liep meer dan 60% binnen een maand een spierverrekking (strain) op. Het blessurerisico bleek vijf keer hoger dan bij niet-besmette teamgenoten (HR 5.1; p = 0.037). Dat betekent dat het risico op spierblessures na Covid significant verhoogd is.

Belangrijk: het ging om strainletsels, geen volledige spierscheuren. Maar de bevinding bevestigt wat in de praktijk steeds vaker wordt gezien: Covid kan de draagkracht van spieren tijdelijk én langdurig verlagen.

5. Wat met andere infecties?

Hoewel de aandacht vooral naar Covid gaat, suggereren immunologische bevindingen dat ook andere infecties — zoals griep of luchtweg- en maagdarm­infecties — het risico op spierzwakte, spierverlies en spierschade verhogen. Een studie met influenzavirus A toonde bijvoorbeeld aan dat de infectie spierafbraak stimuleert via een ontstekingsmechanisme waarbij interleukine-6 pathways activeert die spiereiwitten afbreken (Radigan et al., 2020).

6. Waarom dit relevant is voor iedere sporter én patiënt

Topsporters, amateuratleten en recreanten delen dezelfde realiteit: na ziekte verandert je belastbaarheid veel meer dan je beseft. (Langdurige) Covid is daarin een bijzonder krachtige tegenstander. De infectie beïnvloedt zowel de energiehuishouding (metabolisch), de structuur van het weefsel (collageen, capillairen) als de autonome regulatie van herstel en belasting.

Een lichaam dat herstelt lijkt voor de sporter misschien weer klaar voor lichte belasting — maar functioneel is dat niet altijd zo.

7. Waar osteopathische screening in beeld komt

Net zoals een check-up na een val, contactmoment of eerste functionele klacht vanzelfsprekend is, kan het na een ziekte zoals Covid zinvol zijn om een functionele evaluatie en een reset te laten doen. Osteopaten zijn hierbij sterk geplaatst: zij kijken geïntegreerd en holistisch naar alle systemen die bijdragen aan het bewegingsapparaat en het herstel.

Het bewegingsapparaat doet na een infectie tijdelijk diverse toegevingen. Simpel gesteld: zodra je beter bent, verdient je lichaam een algehele evaluatie vóór je het weer volledig belast.

8. Heldere take-away: een osteopathische screening na ziekte is net zo logisch als na een trauma

Covid verandert het spierweefsel, zowel tijdelijk als langdurig (De Lorenzo et al., 2022; Disser et al., 2021). Daarom kun je alle gewrichten en zelfherstelsystemen ondersteunen via osteopathie, voeding, gerichte suppletie en geleidelijk opgebouwde beweging.

Covid verhoogt bovendien het risico op spierblessures in een topsportcontext, bijvoorbeeld bij professionele voetballers (Wezenbeek et al., 2021).

Er is nog geen bewijs voor specifieke typen spierscheuren, maar de biologische mechanismen wijzen duidelijk op een verhoogde en soms verlengde kwetsbaarheid van spieren, botten en gewrichten. Een functionele, holistische osteopathische screening na ziekte is dus rationeel, veilig en preventief — net zoals na elke fysieke impact.

In topsport en gezondheid geldt één principe: je volledige lichaam bepaalt je prestatie én je blessurerisico. Je loopt, springt en sport met álles — niet alleen met je spieren. Covid en andere infecties veranderen die belastbaarheid.

Benieuwd wat osteopathie voor jouw klachten kan betekenen?

Bel gerust vrijblijvend naar +32 496 52 21 14 om je vragen te stellen, of stuur ons een bericht via het contactformulier – we helpen je graag verder!